Glukozamin Nasıl Etki Eder? Faydaları, Dozaj Bilgisi ve Yan Etkileri

Bu makalede; glukozaminin avantajları, yan etkileri ve önerilen dozajı dahil olmak üzere glukozamin hakkında bilmeniz gereken her şeyden bahsedilmektedir.

 

Glukozamin Nedir?

Glukozamin vücudunuzda doğal olarak oluşan bir kimyasaldır. Kimyasal olarak bir amino şeker olarak sınıflandırılır.

Vücudunuzdaki çok çeşitli fonksiyonel moleküller için bir temel görevi görür. Eklemlerinizdeki kıkırdak gelişimine ve bakımına dahil olmasıyla bilinir.

Glukozamin kabuklu deniz hayvanlarının kabukları, hayvan kemikleri ve mantarlar gibi hayvan ve insan olmayan dokularda da bulunabilir. Bu doğal kaynaklar sıklıkla glukozamin takviyeleri oluşturmak için kullanılır. Bu takviye, osteoartrit gibi eklem problemlerini önlemek ve tedaviyi desteklemek için yaygın olarak kullanılır. Krem veya merhem olarak ağızdan veya topikal olarak alınabilir.

 

Enflamasyonu Azaltmaya Yardımcı Olabilir

Glukozamin, çok sayıda inflamatuar bozukluğun semptomlarını hafifletmeye destek amaçlı sıklıkla kullanılan bir takviyedir.

Glukozamin mekanizmaları henüz bilinmemekle birlikte, etkili bir anti-inflamatuar ajan gibi görünmektedir.

18 kilolu insan üzerinde yapılan küçük bir çalışmada, 28 gün boyunca günde 1.500 mg glukozamin hidroklorür ve 1.200 mg kondroitin sülfat tüketenler C-reaktif proteinini (CRP) – sistemik inflamasyonun bir biyolojik belirteci – plaseboya kıyasla % 23 oranında azaltmaya yardımcı olmuştur. Bu çalışma, önceki çoğu glukozamin araştırması gibi, glukozamin ile karşılaştırılabilir bir kimyasal olan kondroitini içermektedir.

Ayrıca glukozamin, vücudunuzda sağlıklı kıkırdak oluşumu ve bakımında da önemli bir role sahiptir.

Glukozamin ve kondroitinin sistemik inflamasyonu azaltmaya yardımcı olduğu bilinmektedir.

Glukozamin ve kondroitinin, insan sinoviyal hücrelerinde inflamatuar yolakların aktivasyonunu baskıladığı bulunmuştur. Bu hücreler, eklem sıvısı olarak da bilinen sinoviyal sıvı bileşenlerini oluşturmaktan sorumludur.

Şaşırtıcı bir şekilde, glukozaminin anti-inflamatuar faydaları, tip 2 diyabet gibi inflamatuar hastalıklara yakalanma şansının daha düşük olmasıyla da ilişkilendirilmiştir.

Glukozaminin vücuttaki iltihabı azaltmaya nasıl yardımcı olabileceğini tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

 

Sağlıklı Eklemleri Desteklemeye Yardımcıdır

Glukozamin, vücudunuzda doğal olarak oluşan bir maddedir.

Birincil işlevlerinden biri, eklemleri oluşturmak için birleştiği yerde kemiklerinizin uçlarını kaplayan düz beyaz bir doku olan eklem kıkırdağının uygun şekilde büyümesini teşvik etmektir.

Eklem kıkırdağı, sinoviyal sıvı olarak bilinen kayganlaştırıcı sıvı ile birlikte sürtünmeyi azaltır ve kemiklerin birbirleri üzerinde serbestçe ve ağrısız hareket etmesine izin verir. Glukozaminin, eklem kıkırdağı ve sinoviyal sıvının kritik yapısal bileşenleri olan kolajen de dahil olmak üzere belirli kimyasal bileşiklerin oluşumunu teşvik ettiği varsayılmaktadır.

Bazı araştırmalar, glukozamin takviyesi almanın, özellikle sporcularda kıkırdak yıkımını önleyerek eklem dokusunu korumaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Örneğin, bir çalışma üç ay boyunca günde 1.5-3 gram glukozamin almanın, üniversiteli futbolcularda ve profesyonel rugby oyuncularında kıkırdak yıkımını azaltmaya yardımcı olduğunu göstermiştir.

Bu bulgular glukozaminin eklem koruyucu etkiye sahip olabileceğine işaret etmektedir. Ancak, daha fazla araştırma gereklidir.

 

Genellikle Kemik ve Eklem Bozukluklarında Kullanılır

Glukozamin takviyeleri, çeşitli kemik ve eklem bozukluklarını tedaviye yardımcı olma amaçlı yaygın olarak kullanılmaktadır. Glukozamin üzerine yapılan bilimsel çalışmaların çoğu, glukozamin sülfat olarak bilinen belirli bir türün kullanımı üzerine olmuştur. Bu molekül, osteoartrit (OA), romatoid artrit (RA) ve osteoporoz ile bağlantılı semptomları ve hastalık ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olma potansiyeli nedeniyle çok dikkat çekmiştir.

Çok sayıda çalışma, glukozamin sülfat tabletlerinin düzenli olarak kullanılmasının, ağrıyı önemli ölçüde azaltmaya, eklem alanını korumaya ve hastalık gelişimini yavaşlatmaya destek olarak OA için etkili, uzun süreli bir destek sağlayabileceğini düşündürmektedir.

Glukozamin süreçlerini ve bunun eklem ve kemik problemlerinde optimal uygulamalarını daha iyi anlamak için daha fazla insan çalışmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

 

Glukozaminin Diğer Kullanımları

İnsanlar çok çeşitli kronik inflamatuar durumlarında sıklıkla glukozamin kullanmaktadırlar. Örneğin:

İnterstisyel sistit

Glukozamin sıklıkla mesane kaslarında kalıcı iltihaplanmaya ve sık idrara çıkma ve mesane ağrısı gibi semptomlara neden olan bir bozukluk olan interstisyel sistit (IC) için bir destek olarak görülür.

IC, glikozaminoglikan olarak bilinen bir molekülün eksikliği ile bağlantılıdır. Vücudunuz glukozamini glikozaminoglikana dönüştürdüğünden, glukozamin takviyeleri kullanmak IC'yi kontrol etmenize yardımcı olabilir.

Enflamatuar bağırsak hastalığı

İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD), sıklıkla şişkinlik, mide krampları ve ishal gibi semptomlara neden olan bağırsakların kalıcı bir iltihabıdır. IC gibi, bir glikozaminoglikan açığı ile bağlantılıdır.

IBD'li farelerde yapılan bir araştırma, glukozamin takviyesinin iltihabı azaltmaya yardımcı olduğunu bulmuştur.

Küçük bir denemede, dört hafta boyunca N-Asetil glukozamin - başka bir tür glukozamin takviyesi - alan 34 IBD hastası, rahatsızlık ve ishal gibi semptomlarda önemli iyileşmeler bildirmiştir.

Multipl skleroz

Multipl skleroz (MS), merkezi sinir sistemini etkileyen kronik nörolojik bir hastalıktır. Semptomlar yorgunluktan titremeye, yürüme, konuşma ve görme güçlüğüne kadar değişebilir.

Bazı insanlar glukozaminin MS için iyi bir takviye olabileceğine inanmaktadır.

Glokom

Glokom, görme kaybına ve belki de körlüğe neden olabilen bir tür göz hastalığıdır. Bazı insanlar glukozaminin bu durumda yardımcı olarak kullanılabileceğine inanmaktadır.

Sıçanlarda yapılan ön çalışmalara göre, glukozamin sülfat, iltihabı azaltarak ve ışığı toplamaktan ve görme bilgilerini beyninize iletmekten sorumlu retinanızda (gözünüzün arkası) antioksidan etkiler sağlayarak göz sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Bununla birlikte, bir insan çalışması, glukozamin takviyesinin, zaten glokoma yakalanma riski daha yüksek olan yaşlı kişilerde glokom riskini artırabileceğini de göstermiştir.

Temporomandibular eklem bozuklukları

Bazı raporlara göre, glukozamin temporomandibular eklem (TME) sorunları için etkili bir takviye olabilir. Bunlar, çene ağrısı ve çene ekleminin kilitlenmesi gibi çene ile ilgili sağlık sorunlarıdır. Ancak, bu iddiayı destekleyecek araştırmalar henüz yetersizdir.

Küçük bir denemede, glukozamin sülfat ve kodroitin takviyesi alan katılımcılar, ağrı ve iltihaplanma göstergelerinde önemli bir azalmanın yanı sıra daha fazla çene hareketliliği göstermiştir.

Başka bir çalışma, 8 hafta boyunca günde 1.5 gram glukozamin ve 1.2 gram kondroitin sülfat tüketmenin, maksimum ağız açma ve ağrı azalmasında (düşük inflamatuar belirteçlerle ölçüldüğü gibi) önemli bir iyileşme ile sonuçlandığını göstermiştir.

 

Glukozamin Gerçekten İşe Yarıyor mu?

Glukozaminin çeşitli hastalıklar üzerindeki yararlı etkilerine ilişkin kapsamlı iddialara rağmen, yayınlanmış kanıtlar yalnızca birkaçı için kullanımını desteklemektedir.

En güçlü kanıtlar OA semptomlarının uzun süreli tedavisine yardımcı olmak için glukozamin sülfat kullanımını desteklemektedir. Bunun yanı sıra, glukozaminin diğer hastalıklar veya inflamatuar durumlar için yardımcı bir takviye olma olasılığı da vardır.

Glukozamin almayı düşünüyorsanız, satın aldığınız takviyenin kaliteli olmasına dikkat etmelisiniz.

 

Dozaj ve Takviye Formları

Normal glukozamin dozu günde 1,500–3.000 mg'dır ve gün boyunca tek seferde veya daha az miktarlarda alınabilir.

Glukozamin takviyeleri, kabuklu deniz ürünlerinin kabuklarından veya mantarlar gibi doğal kaynaklardan elde edilebilir veya bir laboratuvar ortamında sentezlenebilir.

Üç tip glukozamin takviyesi vardır:

• Glukozamin sülfat
• Glukozamin hidroklorid
• N-Asetil glukozamin

Anti-inflamatuar özelliklerinde herhangi bir değişiklik görünmemektedir. Glukozaminin sülfat formu, osteoartrit semptomlarını azaltmaya yardımcı olmak için yararlı bulunan çalışmaların çoğunda kullanılmıştır. Glukozamin sülfat sıklıkla kondroitin sülfat ile birlikte sunulur.

 

Olası Riskler ve Yan Etkiler

Glukozamin takviyeleri alırken çoğu insanın güvende olması muhtemeldir. Ancak, bilinmesi gereken bazı endişeler söz konusudur.

Olası advers reaksiyonlar şunları içerir:

• mide bulantısı ve kusma
• ishal
• göğüste ağrılı yanma hissi
• karın ağrısı

Güvenliği konusunda bilgi eksikliği nedeniyle, hamileyseniz veya emziriyorsanız glukozamin kullanmaktan kaçınmalısınız.

Ayrıca, glukozaminin tip 2 diyabetlilerde riski minimum olsa da küçük bir hipoglisemi etkisi olabileceğini unutmayın. Glukozamin kullanmadan önce şeker hastalığınız varsa veya şeker hastalığı ilaçları alıyorsanız doktorunuza danışın.

Glukozamin potansiyel olarak glokom riskini artırabilir. Sonuç olarak ailesinde glokom öyküsü olanlar, 60 yaş üstü, şeker hastalığı, kalp hastalığı veya yüksek tansiyonu olanlar gibi glokom gelişme riski taşıyan kişiler tarafından dikkatli kullanılmalıdır.

 

Sonuç

Glukozamin vücudunuzda doğal olarak bulunur ve sağlıklı eklemlerin oluşumu ve bakımı için gereklidir.

Glukozamin takviyeleri sıklıkla eklem, kemik ve IBD, IC ve TMJ gibi inflamatuar hastalıkları desteklemek için kullanılır. Bununla birlikte, çoğu araştırma, uzun süreli osteoartrit semptomlarının hafifletilmesinde yardımcı olmak için etkinliği konusunda belirsizdir.

Günde 1.500–3.000 mg dozlarda çoğu kişi için güvenli görünmektedir. Olası yan etkiler konusunda doktorunuza danışınız.

 

 

Takviye edici gıdalar normal beslenmenin yerine geçemez. İlaç değildir. Hastalıkların önlenmesi veya tedavi edilmesi amacıyla kullanılmaz. Hamilelik ve emzirme dönemi ile hastalık veya ilaç kullanılması durumlarında doktorunuza danışın. Tavsiye edilen günlük porsiyonu aşmayın.

 

Bu bölüm sağlık profesyonelleri ve spor eğitmenleri içindir. Herhangi bir ürün tavsiyesi veya tıbbi öneri niteliği taşımaz.

 

Kaynakça

1. National Center for Biotechnology Information (2022). PubChem Compound Summary for CID 439213, D-Glucosamine. Retrieved April 21, 2022 from https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/D-Glucosamine.
2. LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury [Internet]. Bethesda (MD): National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases; 2012-. Glucosamine. [Updated 2018 Mar 12].
3. Navarro, S. L., White, E., Kantor, E. D., Zhang, Y., Rho, J., Song, X., Milne, G. L., Lampe, P. D., & Lampe, J. W. (2015). Randomized trial of glucosamine and chondroitin supplementation on inflammation and oxidative stress biomarkers and plasma proteomics profiles in healthy humans. PloS one, 10(2), e0117534. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0117534
4. Yamagishi, Y., Someya, A., Imai, K., Nagao, J., & Nagaoka, I. (2017). Evaluation of the anti-inflammatory actions of various functional food materials including glucosamine on synovial cells. Molecular medicine reports, 16(2), 1353–1359. https://doi.org/10.3892/mmr.2017.6691
5. Ma, H., Li, X., Zhou, T., Sun, D., Liang, Z., Li, Y., Heianza, Y., & Qi, L. (2020). Glucosamine Use, Inflammation, and Genetic Susceptibility, and Incidence of Type 2 Diabetes: A Prospective Study in UK Biobank. Diabetes care, 43(4), 719–725. https://doi.org/10.2337/dc19-1836
6. Nagaoka, I., Tsuruta, A., & Yoshimura, M. (2019). Chondroprotective action of glucosamine, a chitosan monomer, on the joint health of athletes. International journal of biological macromolecules, 132, 795–800. https://doi.org/10.1016/j.ijbiomac.2019.03.234
7. Zhu, X., Sang, L., Wu, D., Rong, J., & Jiang, L. (2018). Effectiveness and safety of glucosamine and chondroitin for the treatment of osteoarthritis: a meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of orthopaedic surgery and research, 13(1), 170. https://doi.org/10.1186/s13018-018-0871-5
8. Correa, D., & Lietman, S. A. (2017). Articular cartilage repair: Current needs, methods and research directions. Seminars in cell & developmental biology, 62, 67–77. https://doi.org/10.1016/j.semcdb.2016.07.013
9. Beaudart, C., Lengelé, L., Leclercq, V., Geerinck, A., Sanchez-Rodriguez, D., Bruyère, O., & Reginster, J. Y. (2020). Symptomatic Efficacy of Pharmacological Treatments for Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and a Network Meta-Analysis with a 6-Month Time Horizon. Drugs, 80(18), 1947–1959. https://doi.org/10.1007/s40265-020-01423-8
10. Zhu, X., Wu, D., Sang, L., Wang, Y., Shen, Y., Zhuang, X., Chu, M., & Jiang, L. (2018). Comparative effectiveness of glucosamine, chondroitin, acetaminophen or celecoxib for the treatment of knee and/or hip osteoarthritis: a network meta-analysis. Clinical and experimental rheumatology, 36(4), 595–602.
11. Veronese, N., Demurtas, J., Smith, L., Reginster, J. Y., Bruyère, O., Beaudart, C., Honvo, G., Maggi, S., & on behalf on the European Geriatric Medicine Society Special Interest Groups in Systematic Reviews and Meta-Analyses and Arthritis (2020). Glucosamine sulphate: an umbrella review of health outcomes. Therapeutic advances in musculoskeletal disease, 12, 1759720X20975927. https://doi.org/10.1177/1759720X20975927
12. Liu, X., Machado, G. C., Eyles, J. P., Ravi, V., & Hunter, D. J. (2018). Dietary supplements for treating osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. British journal of sports medicine, 52(3), 167–175. https://doi.org/10.1136/bjsports-2016-097333
13. Gregori, D., Giacovelli, G., Minto, C., Barbetta, B., Gualtieri, F., Azzolina, D., Vaghi, P., & Rovati, L. C. (2018). Association of Pharmacological Treatments With Long-term Pain Control in Patients With Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA, 320(24), 2564–2579. https://doi.org/10.1001/jama.2018.19319
14. Yang, W., Sun, C., He, S. Q., Chen, J. Y., Wang, Y., & Zhuo, Q. (2021). The Efficacy and Safety of Disease-Modifying Osteoarthritis Drugs for Knee and Hip Osteoarthritis-a Systematic Review and Network Meta-Analysis. Journal of general internal medicine, 36(7), 2085–2093. https://doi.org/10.1007/s11606-021-06755-z
15. Arden, N. K., Perry, T. A., Bannuru, R. R., Bruyère, O., Cooper, C., Haugen, I. K., Hochberg, M. C., McAlindon, T. E., Mobasheri, A., & Reginster, J. Y. (2021). Non-surgical management of knee osteoarthritis: comparison of ESCEO and OARSI 2019 guidelines. Nature reviews. Rheumatology, 17(1), 59–66. https://doi.org/10.1038/s41584-020-00523-9
16. Knapik, J. J., Pope, R., Hoedebecke, S. S., Schram, B., Orr, R., & Lieberman, H. R. (2018). Effects of Oral Glucosamine Sulfate on Osteoarthritis-Related Pain and Joint-Space Changes: Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of special operations medicine : a peer reviewed journal for SOF medical professionals, 18(4), 139–147.
17. Petersen, M. J., Bergien, S. O., & Staerk, D. (2021). A systematic review of possible interactions for herbal medicines and dietary supplements used concomitantly with disease-modifying or symptom-alleviating multiple sclerosis drugs. Phytotherapy research : PTR, 35(7), 3610–3631. https://doi.org/10.1002/ptr.7050
18. Murphy, R. K., Ketzler, L., Rice, R. D., Johnson, S. M., Doss, M. S., & Jaccoma, E. H. (2013). Oral glucosamine supplements as a possible ocular hypertensive agent. JAMA ophthalmology, 131(7), 955–957. https://doi.org/10.1001/jamaophthalmol.2013.227
19. Chen, Y. J., Huang, Y. S., Chen, J. T., Chen, Y. H., Tai, M. C., Chen, C. L., & Liang, C. M. (2015). Protective effects of glucosamine on oxidative-stress and ischemia/reperfusion-induced retinal injury. Investigative ophthalmology & visual science, 56(3), 1506–1516. https://doi.org/10.1167/iovs.14-15726
20. Ganti, S., Shriram, P., Ansari, A. S., Kapadia, J. M., Azad, A., & Dubey, A. (2018). Evaluation of Effect of Glucosamine-Chondroitin Sulfate, Tramadol, and Sodium Hyaluronic Acid on Expression of Cytokine Levels in Internal Derangement of Temporomandibular Joint. The journal of contemporary dental practice, 19(12), 1501–1505.
21. Runhaar, J., Rozendaal, R. M., van Middelkoop, M., Bijlsma, H., Doherty, M., Dziedzic, K. S., Lohmander, L. S., McAlindon, T., Zhang, W., & Bierma Zeinstra, S. (2017). Subgroup analyses of the effectiveness of oral glucosamine for knee and hip osteoarthritis: a systematic review and individual patient data meta-analysis from the OA trial bank. Annals of the rheumatic diseases, 76(11), 1862–1869. https://doi.org/10.1136/annrheumdis-2017-211149
22. Damlar, I., Esen, E., & Tatli, U. (2015). Effects of glucosamine-chondroitin combination on synovial fluid IL-1β, IL-6, TNF-α and PGE2 levels in internal derangements of temporomandibular joint. Medicina oral, patologia oral y cirugia bucal, 20(3), e278–e283. https://doi.org/10.4317/medoral.20242
23. Fernández-Martín, S., González-Cantalapiedra, A., Muñoz, F., García-González, M., Permuy, M., & López-Peña, M. (2021). Glucosamine and Chondroitin Sulfate: Is There Any Scientific Evidence for Their Effectiveness as Disease-Modifying Drugs in Knee Osteoarthritis Preclinical Studies?-A Systematic Review from 2000 to 2021. Animals : an open access journal from MDPI, 11(6), 1608. https://doi.org/10.3390/ani11061608
24. Eriksen, P., Bartels, E. M., Altman, R. D., Bliddal, H., Juhl, C., & Christensen, R. (2014). Risk of bias and brand explain the observed inconsistency in trials on glucosamine for symptomatic relief of osteoarthritis: a meta-analysis of placebo-controlled trials. Arthritis care & research, 66(12), 1844–1855. https://doi.org/10.1002/acr.22376
25. Kantor, E. D., O'Connell, K., Du, M., Cao, C., Zhang, X., Lee, D. H., Cao, Y., & Giovannucci, E. L. (2021). Glucosamine and Chondroitin Use in Relation to C-Reactive Protein Concentration: Results by Supplement Form, Formulation, and Dose. Journal of alternative and complementary medicine (New York, N.Y.), 27(2), 150–159. https://doi.org/10.1089/acm.2020.0283
26. Williams C, Ampat G. Glucosamine Sulfate. [Updated 2021 Nov 29]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-.
27. Honvo, G., Reginster, J. Y., Rabenda, V., Geerinck, A., Mkinsi, O., Charles, A., Rizzoli, R., Cooper, C., Avouac, B., & Bruyère, O. (2019). Safety of Symptomatic Slow-Acting Drugs for Osteoarthritis: Outcomes of a Systematic Review and Meta-Analysis. Drugs & aging, 36(Suppl 1), 65–99. https://doi.org/10.1007/s40266-019-00662-z
28. McMonnies C. W. (2017). Glaucoma history and risk factors. Journal of optometry, 10(2), 71–78. https://doi.org/10.1016/j.optom.2016.02.003
29. Azuma, K., Osaki, T., Kurozumi, S., Kiyose, M., Tsuka, T., Murahata, Y., Imagawa, T., Itoh, N., Minami, S., Sato, K., & Okamoto, Y. (2015). Anti-inflammatory effects of orally administered glucosamine oligomer in an experimental model of inflammatory bowel disease. Carbohydrate polymers, 115, 448–456. https://doi.org/10.1016/j.carbpol.2014.09.01